BLOG

Hiểu cảm xúc của trẻ – Chìa khóa để nuôi dạy con hạnh phúc

5/5 - (1 bình chọn)

Trong hành trình nuôi dạy con cái, có lẽ không điều gì quan trọng hơn việc hiểu và đồng hành cùng cảm xúc của trẻ. Mỗi đứa trẻ là một thế giới riêng với những cảm nhận, suy nghĩ và cảm xúc phong phú. Khi cha mẹ biết lắng nghe và thấu hiểu cảm xúc ấy, không chỉ giúp con phát triển khỏe mạnh về tinh thần mà còn xây dựng một mối quan hệ gia đình gắn kết, yêu thương.

Chia sẻ kinh nghiệm tìm Gia sư tại nhà phụ huynh cần biết
TRUNG TÂM GIA SƯ TRÍ TUỆ VIỆT

Vì sao hiểu cảm xúc của trẻ lại quan trọng?

1. Cảm xúc là nền tảng của hành vi

Trẻ nhỏ chưa có đủ vốn từ vựng và kỹ năng để diễn đạt cảm xúc như người lớn. Khi trẻ tức giận, lo lắng hay buồn bã, chúng có thể thể hiện qua hành vi như khóc lóc, la hét, thậm chí “ăn vạ”. Nếu người lớn chỉ nhìn nhận hành vi mà không hiểu cảm xúc đằng sau, sẽ dễ đưa ra phản ứng sai lầm, khiến trẻ cảm thấy không được lắng nghe.

Ngược lại, khi cha mẹ biết lùi lại và đặt câu hỏi: “Con đang cảm thấy gì?” thì mối quan hệ trở nên nhẹ nhàng hơn, và trẻ cũng học được cách gọi tên cảm xúc của mình.

2. Cảm xúc ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ và xã hội

Một đứa trẻ được cha mẹ thấu hiểu sẽ cảm thấy an toàn và tự tin hơn trong môi trường sống. Điều này giúp trẻ phát triển khả năng giao tiếp, học hỏi, giải quyết vấn đề và xây dựng mối quan hệ tích cực với người khác.

Theo các nghiên cứu tâm lý học, trẻ em có trí tuệ cảm xúc cao thường thành công hơn trong học tập và cuộc sống so với những trẻ chỉ có chỉ số IQ cao nhưng kém khả năng kiểm soát cảm xúc.

Những dấu hiệu trẻ đang cần được thấu hiểu cảm xúc

  • Trẻ bỗng nhiên trầm lặng hoặc rút lui khỏi hoạt động yêu thích

  • Có biểu hiện nóng giận vô cớ hoặc cáu gắt thường xuyên

  • Khóc nhiều, hay lo lắng, sợ hãi

  • Gặp khó khăn trong giao tiếp với bạn bè hoặc người lớn

  • Gặp vấn đề về giấc ngủ, ăn uống, hoặc biểu hiện căng thẳng cơ thể

Những dấu hiệu trên không nhất thiết là biểu hiện của vấn đề nghiêm trọng, nhưng là tín hiệu cho thấy trẻ đang có cảm xúc cần được chú ý.

Cách cha mẹ có thể hiểu và hỗ trợ cảm xúc của trẻ

1. Dành thời gian chất lượng để lắng nghe

Không chỉ là “có mặt”, mà là thực sự hiện diện bên con. Khi trẻ kể chuyện ở trường, chia sẻ một niềm vui hay khó khăn, cha mẹ hãy gác lại điện thoại, nhìn vào mắt trẻ và lắng nghe bằng cả trái tim. Hãy để trẻ cảm thấy rằng: “Con quan trọng với ba mẹ”.

2. Giúp trẻ gọi tên cảm xúc

Trẻ em đôi khi không biết chính xác mình đang cảm thấy gì. Hãy giúp con bằng cách đưa ra gợi ý:

  • “Con đang thấy buồn vì bạn không chơi cùng đúng không?”

  • “Ba thấy con đang tức giận, có phải vì em lấy đồ chơi của con không?”

Khi được người lớn giúp gọi tên cảm xúc, trẻ dần học được cách nhận diện và kiểm soát cảm xúc đó.

3. Không phủ nhận hay đánh giá cảm xúc

Một lỗi phổ biến của người lớn là hay nói với trẻ: “Có gì đâu mà phải khóc”, “Con lớn rồi, không được giận như vậy”… Điều này khiến trẻ cảm thấy cảm xúc của mình là sai, là yếu đuối.

Hãy nhớ rằng mọi cảm xúc đều hợp lý, điều quan trọng là cách chúng ta thể hiện nó. Hãy nói:

  • “Ba hiểu là con đang giận, và điều đó hoàn toàn bình thường. Giận là cảm xúc ai cũng có.”

  • “Mình cùng nhau tìm cách để cảm thấy dễ chịu hơn nhé.”

4. Làm gương trong việc thể hiện cảm xúc

Trẻ học hỏi rất nhiều từ hành vi của cha mẹ. Khi người lớn thể hiện cảm xúc một cách lành mạnh – ví dụ như nói: “Hôm nay mẹ hơi mệt nên mẹ cần nghỉ ngơi một chút”, trẻ sẽ học được rằng việc chia sẻ cảm xúc là điều tự nhiên và cần thiết.

5. Dạy trẻ cách điều tiết cảm xúc

Bên cạnh việc thấu hiểu, cha mẹ cần giúp trẻ phát triển kỹ năng điều tiết cảm xúc như:

  • Hít thở sâu khi tức giận

  • Tìm góc yên tĩnh để bình tĩnh lại

  • Viết nhật ký cảm xúc

  • Dùng hình ảnh, màu sắc để thể hiện tâm trạng

Những kỹ năng này không chỉ hữu ích khi trẻ còn nhỏ mà còn là hành trang quý giá trong suốt cuộc đời.

Khi nào cần sự hỗ trợ chuyên môn?

Trong một số trường hợp, nếu trẻ gặp khó khăn kéo dài trong việc kiểm soát cảm xúc hoặc có biểu hiện bất thường, cha mẹ nên tìm đến sự hỗ trợ từ nhà tâm lý, chuyên gia tư vấn học đường, hoặc bác sĩ nhi khoa.

Đừng ngại tìm kiếm sự giúp đỡ – đó là cách thể hiện trách nhiệm và tình yêu dành cho con.

Kết luận: Tình yêu bắt đầu từ sự thấu hiểu

Hiểu cảm xúc của trẻ không phải là một kỹ năng bẩm sinh, mà là một quá trình học hỏi và rèn luyện của cha mẹ. Khi cha mẹ biết lắng nghe, thấu cảm và đồng hành cùng cảm xúc của con, không chỉ giúp trẻ trở nên mạnh mẽ về tinh thần mà còn tạo nên một môi trường gia đình hạnh phúc, tin tưởng và gắn bó.

Nuôi dạy con không chỉ là chăm sóc về thể chất mà còn là nuôi dưỡng tâm hồn. Và chìa khóa để làm điều đó chính là sự hiểu và yêu thương không điều kiện.

Xem thêm: Bảng gia sư dạy kèm tại nhà TPHCM

Trung tâm Gia sư Trí Tuệ Việt chúc các bạn thành công!

Quý Phụ huynh, học viên cần hỗ trợ vui lòng liên hệ:

TRUNG TÂM GIA SƯ TRÍ TUỆ VIỆT

Điện Thoại : 0983 630 461 – 0932 622 625

Email: [email protected]

Website: www.giasuttv.net

Bài viết khác: 

0906801079