BLOG

Dạy con nói lời “cảm ơn”, “xin lỗi” đúng lúc

Có thể bạn từng nghe ai đó nói: “Một đứa trẻ biết nói lời cảm ơn, xin lỗi đúng lúc là một đứa trẻ được nuôi dạy tốt”. Những lời tưởng như đơn giản ấy lại mang sức mạnh kết nối, thể hiện nhân cách, và giúp con phát triển các kỹ năng xã hội quan trọng.

Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng tự nhiên biết nói lời cảm ơn khi được giúp đỡ, hay nói lời xin lỗi khi làm điều gì sai. Việc này đòi hỏi sự hướng dẫn, rèn luyện và làm gương từ cha mẹ. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu cách cha mẹ có thể giúp con học được nghệ thuật nói lời cảm ơn, xin lỗi – đúng lúc, đúng cách – để trở thành người tử tế trong tương lai.

1. Lời cảm ơn – Hạt giống của lòng biết ơn

1.1. Lời cảm ơn không chỉ là phép lịch sự

Dạy con nói lời cảm ơn không chỉ để con trở nên lịch sự trong mắt người khác, mà sâu xa hơn là giúp con nuôi dưỡng lòng biết ơn – một trong những giá trị cốt lõi hình thành nên nhân cách con người. Khi trẻ biết cảm ơn từ những điều nhỏ nhất, trẻ sẽ học được cách trân trọng những gì mình nhận được, từ vật chất đến tình cảm.

1.2. Cách dạy trẻ nói lời cảm ơn đúng lúc

  • Bắt đầu từ những việc đơn giản hàng ngày: Dạy trẻ cảm ơn khi được ai đó đưa cho đồ ăn, giúp mở cửa, hay khi bạn bè chia sẻ đồ chơi.

  • Lặp lại thường xuyên: Sử dụng các câu như “Con nói gì khi được cô cho bánh nào?” hoặc “Chúng ta nên nói gì khi ai đó giúp mình?” để trẻ ghi nhớ.

  • Chơi đóng vai: Hãy cùng con đóng vai “người tặng quà” và “người nhận quà” để thực hành nói lời cảm ơn một cách tự nhiên.

1.3. Làm gương cho con

Trẻ học qua quan sát. Nếu cha mẹ thường xuyên cảm ơn con khi được giúp đỡ – dù chỉ là việc nhỏ như dọn bàn ăn – trẻ sẽ dần hiểu rằng cảm ơn là điều nên làm.

2. Lời xin lỗi – Dấu hiệu của sự can đảm và trách nhiệm

2.1. Nói lời xin lỗi không làm con yếu đuối

Nhiều phụ huynh lo sợ rằng khi xin lỗi, con sẽ cảm thấy mình thua thiệt hoặc bị đánh giá. Trên thực tế, xin lỗi là biểu hiện của sự dũng cảm khi dám nhận lỗi và mong muốn khắc phục hậu quả. Dạy con xin lỗi là dạy con trưởng thành.

2.2. Dạy con xin lỗi khi nào là đúng lúc?

  • Khi làm tổn thương ai đó: Dù vô tình hay cố ý, nếu con làm bạn buồn, làm mẹ đau, hay phá hỏng đồ của người khác, con cần biết xin lỗi.

  • Khi phá vỡ quy tắc: Nếu con làm sai thỏa thuận với bố mẹ (xem tivi quá giờ, nói dối, v.v.) thì đó cũng là lúc con cần nói lời xin lỗi.

  • Khi gây hiểu lầm: Thậm chí nếu con không cố ý, việc nhận ra mình làm người khác tổn thương và chủ động xin lỗi cũng là bài học về sự cảm thông.

2.3. Không ép trẻ xin lỗi kiểu hình thức

Đừng bắt trẻ nói xin lỗi một cách máy móc nếu trẻ chưa thực sự hiểu sai ở đâu. Thay vào đó, hãy:

  • Hỏi con: “Con nghĩ bạn cảm thấy như thế nào khi con làm vậy?”

  • Giúp con hiểu hậu quả hành vi trước khi xin lỗi.

  • Khuyến khích con “xin lỗi thật lòng” và nghĩ cách bù đắp (ôm bạn, vẽ tặng tranh, v.v.)

3. Những sai lầm thường gặp khi dạy con nói lời “cảm ơn”, “xin lỗi”

3.1. Ép buộc quá mức

Ép trẻ phải nói ngay lời cảm ơn hoặc xin lỗi có thể khiến trẻ làm theo chỉ vì sợ, không vì hiểu. Hãy tạo môi trường nhẹ nhàng, giải thích lý do tại sao lại cần nói như vậy.

3.2. Không làm gương cho con

Nếu cha mẹ không bao giờ cảm ơn hay xin lỗi con, con sẽ khó hiểu rằng đó là điều nên làm. Hãy dũng cảm nói “Mẹ xin lỗi vì đã nóng giận” để con học cách nhận lỗi từ chính người lớn.

3.3. Chỉ chú trọng bề ngoài, không nuôi dưỡng cảm xúc

Trẻ có thể biết nói “cảm ơn”, “xin lỗi” rất nhanh, nhưng nếu thiếu sự đồng cảm, những lời nói ấy sẽ trống rỗng. Cha mẹ cần giúp con hiểu cảm xúc của người khác, đặt mình vào vị trí của người bị tổn thương hoặc người giúp đỡ.

4. Bí quyết giúp trẻ nói lời “cảm ơn”, “xin lỗi” tự nhiên như thói quen

4.1. Dùng ngôn ngữ tích cực

Thay vì phán xét, hãy khích lệ:

  • ✅ “Con đã biết nói cảm ơn với bà rồi, mẹ rất vui vì con biết quan tâm đến người khác.”

  • ✅ “Việc con xin lỗi bạn là điều rất can đảm, con làm mẹ tự hào.”

4.2. Kể chuyện, đọc sách có nội dung tương tự

Các câu chuyện như Cáo xin lỗi bạn, Gấu con biết cảm ơn… giúp trẻ dễ tiếp thu khái niệm này. Hãy đặt câu hỏi sau mỗi truyện:

  • “Con thấy bạn nhân vật nào làm đúng?”

  • “Nếu là con, con sẽ nói gì?”

4.3. Ghi nhận hành vi tích cực

Khi trẻ tự động cảm ơn hoặc xin lỗi, hãy nhẹ nhàng khen ngợi để củng cố hành vi. Không cần phần thưởng vật chất, chỉ cần ánh mắt yêu thương và lời công nhận.

5. Vai trò của gia đình và trường học trong việc rèn luyện

5.1. Gia đình là nơi bắt đầu

Cha mẹ là người thầy đầu tiên dạy con ứng xử. Thái độ của cha mẹ khi nói chuyện với nhau, với con, với người ngoài… đều ảnh hưởng đến cách con học nói lời “cảm ơn”, “xin lỗi”.

5.2. Trường học tiếp nối và củng cố

Giáo viên cần kết hợp dạy kỹ năng giao tiếp, đạo đức với thực tế. Khi có sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường, trẻ sẽ tiếp nhận bài học sâu sắc hơn, nhất quán hơn.

6. Khi nào nên bắt đầu? Càng sớm càng tốt!

Trẻ từ 2 tuổi đã bắt đầu nhận biết cảm xúc và bắt chước hành vi. Đây là giai đoạn vàng để cha mẹ gieo mầm những hành vi tốt đẹp như cảm ơn, xin lỗi. Càng được luyện tập từ sớm, trẻ càng dễ hình thành phản xạ và nuôi dưỡng thái độ tích cực với người khác.

7. Lợi ích lâu dài khi trẻ biết cảm ơn và xin lỗi đúng lúc

  • Tăng trí tuệ cảm xúc (EQ): Biết đặt mình vào vị trí người khác và cư xử phù hợp.

  • Xây dựng mối quan hệ tốt: Những đứa trẻ biết nói lời cảm ơn và xin lỗi sẽ được yêu mến hơn.

  • Phát triển nhân cách tử tế: Đây là nền tảng giúp trẻ sống có trách nhiệm, thấu hiểu và hòa nhập tốt với cộng đồng.

8. Kết luận: Những lời nhỏ, giá trị lớn

Dạy con nói lời “cảm ơn”, “xin lỗi” đúng lúc không chỉ là bài học ngôn ngữ hay phép lịch sự, mà là quá trình nuôi dưỡng nhân cách và lòng tử tế trong con người trẻ. Đó là nền tảng để con trở thành một người biết yêu thương, biết sống trách nhiệm, và được tôn trọng trong xã hội.

Cha mẹ hãy đồng hành với con từng ngày – bằng sự kiên nhẫn, yêu thương và làm gương – để gieo những hạt giống đẹp đẽ ấy trong tâm hồn con.

Xem thêm: Học phí Gia sư dạy kèm tại nhà TPHCM

Trung tâm Gia sư Trí Tuệ Việt chúc các bạn thành công !

Quý Phụ huynh, học viên cần hỗ trợ vui lòng liên hệ:

TRUNG TÂM GIA SƯ TRÍ TUỆ VIỆT

Điện Thoại : 0932 622 625

Email: [email protected]

Website: www.giasuttv.net

Bài viết khác: 

5/5 - (1 bình chọn)
0906801079