Theo báo giáo dục Việt Nam sáng nay “Gần 200 nước đều làm được chương trình – sách giáo khoa, song cách nghĩ cách làm, xin khẳng định không nước nào giống cách làm của Việt Nam từ 1980 đến nay”.
Đó là lời nói của GS. Nguyễn Xuân Hãn – Đại học khoa học tự nhiên trong lúc ngồi chia sẽ với các phóng viên báo giáo dục Việt Nam. Trong lúc Việt Nam đang thực hiện đề án sửa đổi chương trình sách giáo khoa của phổ thông.
Sách giáo khoa có một chương trình nhưng 3, 4 cách “kiểu” viết
Theo GS.TS Nguyễn xuân Hãn , dự định con số tiền để làm sách giáo khoa cho chương trình bộ giáo dục học sinh phổ thông từ 34 nghìn tỷ đồng xuống còn 800 tỷ đồng thế là được rồi.
Tuy nhiên ông nhân mạnh khi làm để án cãi cách và thay đổi sách giáo khoa, “không có tổng chủ biên sẽ lại ném tiền qua cửa sổ” GS.TSKH Nguyễn Xuân Hãn khẳn định rằng chúng ta “đang thiếu nhân vật này, và cơ quan có trách nhiệm chưa có ý định nêu rõ người tổng chỉ huy học thuật”.
Theo đề xuất của GS Nguyễn Xuân Hãn, người tổng chủ biên về mặt học thuật cho đợt đổi mới này phải nắm bắt suy nghĩ của thế hệ trí thức trong ngoài nước làm chương trình và sách chuẩn thế nào? nước nào thành công và nước nào thất bại? và ta sẽ làm như thế nào?
Về việc đồng nhất một chương trình nhiều bộ SGK, GS.TSKH Nguyễn Xuân Hãn cho biết chương trình sách giáo khoa phải đồng bộ từ lớp 1 đến lớp 12. Dưới góc độ khoa học, ông khẳng định chỉ có 3,4 kiểu trình bày sách giáo khoa.
Mặt khác, có lúc ở nước ta một chương trình đã viết 3 bộ sách Toán khác nhau, và 2 bộ sách Văn khác nhau cho một đất nước thống nhất. Vì sự rắc rối, sau đó ta lại gộp thành một bộ sách Toán và một bộ sách Văn.
Ông chia sẻ: “Trên thế giới, một chương trình chỉ có 3 – 4 kiểu viết SGK khác nhau. Chủ trương xã hội hóa viết SGK theo thiển nghĩ của tôi là xa dời thực tiễn tư duy khoa học và không khác gì phong trào “toàn dân đúc thép” ở Trung Quốc ở thế kỷ trước cho kết quả chỉ được gang”.
Đến năm 2002, mỗi chương trình, các môn Toán, Lý, Hóa, Sinh, Ngữ văn được phân cho hai nhóm để viết 2 bộ SGK khác nhau được lặp lại, nhưng tiêu chí tư tưởng và học thuật mà các bộ sách này lại không rõ, chưa nói không có, nên rắc rối và hỗn loạn trong dạy và học tăng lên bội phần do sao chép của nhau phá hủy tính thống nhất theo chiều dọc và kiến thức vênh nhau theo chiều ngang, làm khổ cả thầy và trò, còn xã hội vào “mê hồn trận” nhân danh sáng tạo.
Bởi thế, khi đồng bộ từ lớp 1->12 , Thì chỉ làm vài bộ sách trình bày khác nhau, chứ không nên là vô hạn. Ví dụ, có bộ SGK vấn đề được lý giải từ đơn giản đến phức tạp và khái quát hóa, còn bộ SGK kia theo tư duy ngược lại từ bắt đầu phức tạp trừu tượng về các kiến thức cụ thể, hoặc có bộ SGK trình bày bản chất vấn từng vấn đề theo lịch sử thời gian.
Theo ông khi hoàn thành bộ sách, nghiên cứu kỹ lưỡng xem xét bộ sách nào đủ điều kiện là đơn giản, phổ thông dể hiểu thì lấy bộ đó làm chuẩn, còn các bộ khác thì được gọi là sách tham khảo. Cũng có thể lấy bộ sách cao và tư duy hơn để dùng cho các lớp chuyên như trước đây chúng ta đã làm.
Tích hợp còn xa lạ với thầy và trò
GS.TSKH Nguyễn Xuân Hãn nêu quan điểm: “Thế nào là tích hợp? Tích hợp phần chung khoa học hay tích hợp cách giảng dạy theo một chủ đề nhất định nào đó? Việc “tích hợp” ở đây xin khẳng định không phải tích hợp kiến thức khoa học chung của các môn học trong các bộ SGK. Hiện nay chưa có sách giáo khoa nào trên trái đất này, nếu vậy thì cũng chỉ là dành cho những người có kỹ năng cao và rất cao”
Khảo sát việc ra đề thi “tích hợp” ở bậc THCS tại nước Anh, kết quả còn là một thách thức lớn, chưa nói rất xa với yêu cầu.
Tích hợp ở nước ta còn quá xa lạ với thầy giáo và học sinh nước ta. Chương trình là cốt lõi của nền học, SGK là tài liệu mang tính pháp lý trong dạy và học. Kể từ năm 1980 đến nay ta chưa có SGK phù hợp với thực tiễn Việt Nam và theo chuẩn mực quốc tế nên việc ra đề, kiểm tra mới rắc rối và xa với chuẩn mực quốc tế.
GS Nguyễn Xuân Hãn nói: “Trước khi làm chương trình, SGK chúng ta nên tìm hiểu gần 200 nước trên thế giới, họ làm như thế nào, các vị tiền bối trong nước ta trước đây đã làm ra sao để có sự kế thừa và phát triển. Không làm rõ được cách làm khoa học chương trinh – SGK trong ngoài nước thì đợt đổi mới này khó thành công. Xin lưu ý, gần 200 nước đều làm được chương trình – SGK, song cách nghĩ cách làm, xin khẳng định không nước nào giống cách làm của Việt Nam từ 1980 đến nay”.
Nguồn: giaoduc.net.vn
Trung Tâm Gia Sư Trí Tuệ Việt tưu tầm và chia sẽ
