Làm Thế Nào Để Trẻ Tự Giác Làm Bài Tập Về Nhà?

Đánh giá bài viết

Việc giúp trẻ tự giác làm bài tập về nhà luôn là mối quan tâm hàng đầu của nhiều phụ huynh. Không ít cha mẹ phải nhắc nhở, thúc ép hoặc thậm chí to tiếng với con mỗi tối chỉ vì chuyện học bài, làm bài. Vậy làm sao để trẻ tự giác, chủ động ngồi vào bàn học mà không cần bị ép buộc? Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân khiến trẻ lười làm bài và đưa ra những giải pháp thiết thực giúp trẻ hình thành thói quen học tập tự giác từ sớm.

Chia sẻ kinh nghiệm tìm Gia sư tại nhà phụ huynh cần biết — TRUNG TÂM GIA SƯ TRÍ TUỆ VIỆT

Nội Dung

1. Vì sao trẻ thường không muốn làm bài tập về nhà?

Để giúp trẻ thay đổi, trước hết cha mẹ cần hiểu nguyên nhân gốc rễ của vấn đề. Một số lý do phổ biến khiến trẻ không muốn làm bài tập bao gồm:

1.1. Mệt mỏi sau một ngày học dài

Trẻ nhỏ cũng như người lớn, sau một ngày học tập ở trường với nhiều hoạt động, trẻ sẽ cảm thấy mệt và cần thời gian nghỉ ngơi. Nếu bị bắt làm bài ngay khi vừa về đến nhà, trẻ sẽ phản ứng tiêu cực.

1.2. Thiếu hứng thú với bài tập

Khi bài tập về nhà quá nhàm chán, lặp đi lặp lại hoặc quá khó so với khả năng, trẻ dễ nản lòng và trì hoãn. Ngược lại, nếu bài tập thú vị, có liên hệ đến thực tế, trẻ sẽ thấy hứng thú hơn.

1.3. Thiếu sự hướng dẫn

Nhiều trẻ chưa biết cách sắp xếp thời gian, không hiểu rõ yêu cầu của bài tập, hoặc đơn giản là không biết bắt đầu từ đâu. Việc thiếu kỹ năng học tập khiến trẻ dễ né tránh.

1.4. Phản ứng với áp lực từ cha mẹ

Nếu cha mẹ thường xuyên quát mắng, tạo áp lực hoặc so sánh con với người khác, trẻ dễ sinh tâm lý chống đối hoặc mất động lực học tập.

2. 8 chiến lược giúp trẻ tự giác làm bài tập về nhà

Thay vì dùng hình phạt hay la mắng, hãy áp dụng những chiến lược dưới đây để giúp trẻ hình thành thói quen học tập tự giác và hiệu quả.

2.1. Thiết lập thời gian biểu học tập rõ ràng

Tạo một lịch trình sinh hoạt hằng ngày giúp trẻ biết rõ khi nào là thời gian học, khi nào được chơi. Khi thói quen được lặp đi lặp lại mỗi ngày, trẻ sẽ tự động vào bàn học mà không cần nhắc nhở.

Gợi ý:

Dành khoảng 30 phút đến 1 giờ sau khi tan học để trẻ nghỉ ngơi, ăn uống, rồi mới bắt đầu làm bài.
Quy định khung giờ học cố định, ví dụ: 18h30 – 19h30 là thời gian làm bài tập về nhà.

2.2. Tạo không gian học tập yên tĩnh, dễ tập trung

Một góc học tập riêng biệt, gọn gàng, tránh xa tivi, điện thoại hay tiếng ồn sẽ giúp trẻ tập trung tốt hơn. Bố trí bàn học với ánh sáng đầy đủ, sách vở ngăn nắp sẽ kích thích tinh thần học tập.

2.3. Đồng hành cùng con, không làm thay

Cha mẹ nên dành thời gian ngồi học cùng trẻ trong giai đoạn đầu, đặc biệt với học sinh tiểu học. Tuy nhiên, không nên làm bài thay mà chỉ nên gợi mở, hướng dẫn cách làm. Việc để trẻ tự hoàn thành sẽ giúp trẻ thấy được giá trị và kết quả từ nỗ lực của mình.

2.4. Chia nhỏ nhiệm vụ

Thay vì bắt trẻ làm một mạch cả chục bài tập, hãy chia nhỏ công việc thành từng phần. Ví dụ: “Con làm 2 bài toán trong 15 phút, nghỉ 5 phút, rồi tiếp tục làm bài tiếp theo.” Việc chia nhỏ giúp trẻ không thấy quá tải và dễ đạt được thành công từng bước nhỏ.

2.5. Khuyến khích và khen ngợi đúng lúc

Khen ngợi khi trẻ hoàn thành bài tập đúng giờ hoặc tự giác ngồi vào bàn học là cách củng cố hành vi tích cực. Tuy nhiên, lời khen nên cụ thể và tập trung vào nỗ lực, ví dụ: “Mẹ thấy con rất cố gắng giải bài toán khó, giỏi lắm!” thay vì chỉ nói “Giỏi quá!”

2.6. Áp dụng hệ thống thưởng – phạt hợp lý

Cha mẹ có thể xây dựng một bảng điểm thưởng nho nhỏ, ví dụ mỗi lần tự giác làm bài được một ngôi sao. Khi tích đủ sao, trẻ sẽ được phần thưởng nhỏ như được chọn món ăn yêu thích, được chơi thêm 10 phút… Điều này tạo động lực cho trẻ duy trì thói quen tốt.

2.7. Rèn kỹ năng quản lý thời gian cho trẻ

Dạy trẻ sử dụng đồng hồ để canh giờ học – nghỉ, hướng dẫn lập danh sách việc cần làm mỗi ngày (to-do list), từ đó trẻ sẽ dần biết cách chủ động lên kế hoạch cho việc học tập.

2.8. Làm gương cho trẻ

Trẻ học bằng cách quan sát. Nếu cha mẹ có thói quen đọc sách, làm việc nghiêm túc tại nhà, trẻ sẽ học theo tinh thần đó. Khi trẻ thấy cả nhà đều có giờ làm việc riêng, trẻ cũng sẽ dễ dàng tuân thủ hơn.

3. Những điều cha mẹ nên tránh khi khuyến khích con làm bài tập

3.1. Đừng dùng đòn roi hoặc quát mắng

Hình thức trừng phạt thể chất hoặc lời nói nặng nề chỉ khiến trẻ sợ hãi, học vì bị ép chứ không phải vì yêu thích. Điều này lâu dài sẽ dẫn đến tâm lý chống đối hoặc mất tự tin.

3.2. Tránh làm thay con hoàn toàn

Khi phụ huynh làm bài hộ con, trẻ sẽ dựa dẫm, không hiểu bài và không có động lực học. Hãy kiên nhẫn hướng dẫn, kể cả khi con làm sai.

3.3. Không nên so sánh với anh/chị/em hay bạn bè

Mỗi đứa trẻ có khả năng và tốc độ tiếp thu khác nhau. Việc so sánh chỉ khiến trẻ tự ti hoặc ganh tị, làm giảm hứng thú học tập.

4. Vai trò của nhà trường và giáo viên trong việc hỗ trợ trẻ

Ngoài gia đình, nhà trường và giáo viên cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp học sinh hình thành tính tự giác học tập.

4.1. Giao bài tập hợp lý

Giáo viên cần đảm bảo khối lượng bài tập phù hợp với độ tuổi, không quá nặng nề. Bài tập nên mang tính thực hành, tư duy, thay vì chỉ đơn thuần lặp lại lý thuyết.

4.2. Phản hồi tích cực

Giáo viên nên khen ngợi những học sinh có thái độ học tập tốt, hoàn thành bài tập đều đặn, đồng thời hỗ trợ kịp thời với những học sinh còn chậm.

4.3. Kết hợp với phụ huynh

Nhà trường nên thường xuyên liên hệ với phụ huynh để nắm bắt tình hình học tập của học sinh, từ đó cùng phối hợp tạo môi trường học tập tích cực cả ở trường lẫn ở nhà.

5. Những công cụ hữu ích giúp trẻ tự học

Hiện nay có nhiều công cụ hỗ trợ cha mẹ trong việc xây dựng thói quen học tập tự giác cho con:

Ứng dụng nhắc việc (như Habitica, Todoist, Google Calendar): Giúp trẻ quản lý thời gian và theo dõi tiến độ học tập.
Ứng dụng học tập (như VioEdu, Monkey Junior, ClassDojo): Biến bài học thành trò chơi sinh động, giúp trẻ học mà chơi – chơi mà học.
Bảng theo dõi hành vi: Tự vẽ hoặc mua bảng sticker để ghi nhận hành vi tích cực mỗi ngày.

6. Kết luận

Giúp trẻ tự giác làm bài tập về nhà là một hành trình cần sự kiên nhẫn, linh hoạt và thấu hiểu từ phía cha mẹ. Thay vì ép buộc, hãy tạo điều kiện để con cảm thấy học tập là một phần tự nhiên trong cuộc sống, từ đó chủ động và yêu thích việc học. Khi trẻ được hướng dẫn đúng cách, có động lực và môi trường phù hợp, việc làm bài tập về nhà sẽ không còn là “cuộc chiến” mỗi tối nữa.

Xem thêm: Học phí Gia sư dạy kèm tại nhà TPHCM

Trung tâm Gia sư Trí Tuệ Việt chúc các bạn thành công!

Quý Phụ huynh, học viên cần hỗ trợ vui lòng liên hệ:

TRUNG TÂM GIA SƯ TRÍ TUỆ VIỆT

Điện Thoại : 0983 630 461 – 0932 622 625

Email: [email protected]

Website: www.giasuttv.net

Bài viết khác: