BLOG

Cách giúp trẻ vượt qua nỗi sợ thất bại

5/5 - (1 bình chọn)

Nỗi sợ thất bại là một cảm xúc phổ biến ở cả người lớn và trẻ em. Với trẻ nhỏ, đặc biệt là học sinh tiểu học, cảm giác sợ bị chê cười, bị điểm kém hay không đáp ứng được kỳ vọng của người lớn có thể khiến trẻ thu mình, mất tự tin và ngại thử thách. Vậy làm thế nào để giúp trẻ vượt qua nỗi sợ thất bại, phát triển tinh thần vững vàng và dám đối diện với khó khăn? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết sau.

Chia sẻ kinh nghiệm tìm Gia sư tại nhà phụ huynh cần biết
TRUNG TÂM GIA SƯ TRÍ TUỆ VIỆT

1. Hiểu đúng về nỗi sợ thất bại ở trẻ

Trước khi tìm cách giúp trẻ vượt qua, cha mẹ cần hiểu bản chất của nỗi sợ thất bại. Với trẻ nhỏ, thất bại không đơn thuần là điểm kém hay thua trong trò chơi. Đó là cảm giác không được công nhận, bị đánh giá thấp hoặc không làm hài lòng người khác.

Một số biểu hiện thường thấy ở trẻ sợ thất bại:

  • Ngại thử cái mới vì sợ làm sai

  • Trì hoãn việc học hay thi vì lo lắng

  • Tức giận, khóc lóc khi không đạt được kết quả mong muốn

  • Luôn tìm lý do biện minh cho sai sót

  • So sánh bản thân với người khác và tự ti

Hiểu được nguồn gốc và dấu hiệu này là bước đầu để cha mẹ có chiến lược hỗ trợ phù hợp.

2. Nguyên nhân khiến trẻ sợ thất bại

Nỗi sợ thất bại không tự nhiên mà có. Nó hình thành từ nhiều yếu tố:

Áp lực từ kỳ vọng của người lớn

Trẻ thường cảm thấy mình phải học giỏi, luôn được điểm cao để làm vui lòng cha mẹ hoặc giáo viên. Nếu không đạt được, trẻ có thể thấy mình là “người thất bại”.

So sánh với bạn bè

Khi thường xuyên bị so sánh với bạn khác giỏi hơn, trẻ sẽ dễ mặc cảm, mất tự tin và sợ thử những việc bản thân cảm thấy yếu kém.

Thiếu kỹ năng đối diện với sai lầm

Nhiều trẻ không được dạy cách chấp nhận và học hỏi từ sai sót. Thay vì xem thất bại là một phần tự nhiên của quá trình học tập, trẻ lại coi đó là điều “đáng xấu hổ”.

Trải nghiệm tiêu cực trong quá khứ

Một vài lần bị chê trách nặng nề khi làm sai có thể khiến trẻ ám ảnh và luôn lo lắng điều đó sẽ lặp lại.

3. Hậu quả nếu không giúp trẻ vượt qua nỗi sợ thất bại

Nếu không được hỗ trợ đúng cách, trẻ có thể:

  • Mất động lực học tập

  • Ngại thể hiện bản thân hoặc tham gia hoạt động tập thể

  • Luôn chọn việc dễ để “an toàn”, không dám thử thách bản thân

  • Phát triển tính cách cầu toàn hoặc né tránh trách nhiệm

Về lâu dài, điều này ảnh hưởng tiêu cực đến sự tự tin, tính chủ động và năng lực giải quyết vấn đề – những yếu tố then chốt cho sự thành công sau này.

4. Cha mẹ có thể làm gì để giúp trẻ?

4.1. Tạo môi trường an toàn để trẻ được sai

Điều quan trọng nhất là giúp trẻ hiểu rằng sai lầm không phải là điều đáng sợ. Cha mẹ hãy:

  • Không trách mắng nặng nề khi trẻ làm sai

  • Dùng lời lẽ nhẹ nhàng để phân tích và hướng dẫn

  • Nhấn mạnh rằng sai để học, không sai thì không trưởng thành được

Một môi trường an toàn cho phép trẻ dám thử, dám làm và dám sai.

4.2. Đổi cách khen ngợi và động viên

Thay vì chỉ khen “Con giỏi quá”, hãy chuyển sang khen quá trình như:

  • “Con đã rất cố gắng học phần này”

  • “Mẹ thấy con kiên trì, dù khó vẫn không bỏ cuộc”

Cách khen này giúp trẻ tập trung vào nỗ lực thay vì kết quả, từ đó giảm bớt áp lực thành công.

4.3. Dạy trẻ nhìn nhận thất bại như một phần của học tập

Hãy cùng trẻ:

  • Phân tích sai lầm một cách tích cực

  • Tìm ra bài học từ mỗi lần thất bại

  • Chia sẻ những câu chuyện về người nổi tiếng từng thất bại trước khi thành công

Điều này giúp trẻ thấy rằng thất bại là bình thường và có thể vượt qua được.

4.4. Tránh so sánh trẻ với người khác

Mỗi trẻ đều có năng lực và tiến trình phát triển riêng. Việc so sánh dễ khiến trẻ thấy mình “thua kém” và sợ thất bại hơn.

Thay vào đó, hãy so sánh trẻ với chính bản thân trẻ: “Con đã tiến bộ hơn hôm qua”, “Con đang đi đúng hướng”.

4.5. Dạy trẻ kỹ năng giải quyết vấn đề

Thay vì nói: “Sao con lại làm vậy?” hãy hỏi: “Lần sau con sẽ làm khác đi như thế nào?”

Dạy trẻ đặt câu hỏi, suy nghĩ giải pháp sẽ giúp trẻ cảm thấy có khả năng kiểm soát tình huống, từ đó giảm nỗi sợ thất bại.

4.6. Làm gương cho trẻ

Cha mẹ cũng cần thể hiện thái độ tích cực với thất bại trong cuộc sống. Hãy kể cho con nghe những lần bạn từng làm sai và học được gì từ đó. Khi trẻ thấy cha mẹ không né tránh thất bại, trẻ sẽ học cách làm điều tương tự.

5. Những hoạt động giúp trẻ vượt qua nỗi sợ thất bại

Ngoài việc trò chuyện, giáo dục, cha mẹ có thể tổ chức các hoạt động giúp trẻ rèn luyện tinh thần vượt qua thất bại:

Trò chơi có yếu tố rủi ro

Chơi cờ, thi đua trong gia đình hay chơi thể thao… là những cơ hội để trẻ học cách thắng thua là chuyện bình thường. Cha mẹ nên giữ không khí vui vẻ, không quá chú trọng thắng thua.

Làm thủ công, nấu ăn, thử nghiệm khoa học đơn giản

Những hoạt động cần thử – sai sẽ dạy trẻ rằng không phải lúc nào cũng thành công ngay. Quan trọng là học hỏi và làm lại.

Viết nhật ký “Bài học từ sai lầm”

Khuyến khích trẻ ghi lại mỗi lần mình sai và rút ra điều gì. Đây là cách để trẻ dần thay đổi góc nhìn về thất bại.

Tổ chức “ngày thất bại vui vẻ”

Một ý tưởng thú vị là có một ngày trong tuần cả nhà cùng chia sẻ những “thất bại vui” trong tuần, và rút ra bài học. Cách này giúp trẻ cảm thấy được đồng hành và thấu hiểu.

6. Khi nào nên nhờ đến chuyên gia?

Nếu trẻ có dấu hiệu sợ thất bại quá mức như:

  • Khóc lóc dữ dội khi làm sai

  • Rối loạn giấc ngủ, ăn uống vì sợ thi, kiểm tra

  • Không dám đến trường vì sợ thất bại trước bạn bè

  • Tự chê trách bản thân, có dấu hiệu trầm cảm

Thì cha mẹ nên tham khảo ý kiến của chuyên gia tâm lý học đường hoặc bác sĩ tâm lý trẻ em. Việc can thiệp sớm là rất cần thiết để tránh ảnh hưởng đến sự phát triển tinh thần lâu dài của trẻ.

7. Kết luận

Thất bại là điều không thể tránh khỏi trong cuộc sống. Nhưng điều quan trọng không phải là tránh thất bại mà là học cách đứng dậy sau mỗi lần vấp ngã. Với trẻ em, việc vượt qua nỗi sợ thất bại là một kỹ năng sống quan trọng mà cha mẹ cần kiên nhẫn đồng hành và hỗ trợ.

Hãy giúp trẻ nhận ra rằng giá trị của bản thân không phụ thuộc vào thành tích, rằng mọi nỗ lực đều đáng trân trọng, và rằng thất bại là người thầy tuyệt vời nhất. Khi trẻ hiểu được điều đó, các em sẽ dám thử, dám làm và dám ước mơ lớn.

Xem thêm: Học phí Gia sư dạy kèm tại nhà TPHCM

Trung tâm Gia sư Trí Tuệ Việt chúc các bạn thành công!

Quý Phụ huynh, học viên cần hỗ trợ vui lòng liên hệ:

TRUNG TÂM GIA SƯ TRÍ TUỆ VIỆT

Điện Thoại : 0983 630 461 – 0932 622 625

Email: [email protected]

Website: www.giasuttv.net

Bài viết khác: 

0906801079